کد مطلب:19181 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:5

گنجینه پرسمان » اخلاق و عرفان

از ديدگاه قرآن، مردم از نظر طلب دنيا و آخرت به چند دسته تقسيم مي شوند؟

از نظر قرآن مردم سه دسته اند: يك گروه دنيا طلب و هوا پرست هستند؛ يعني آنان كه «اشتروا الحيوة الدّنيا بالاخرة» بقره/86؛ [آخرت فروخته و دنيا خريدەاند.] كافران كنود از اين دسته به حساب مي آيند. البته خداي سبحان آنان را في الجمله به مطلوب مادي مي‎رساند: «من كان يُريد العاجلة عَجَّلنا له فيها ما نَشاء»؛ [هر كس دنيا خواه باشد هر اندازه ما بخواهيم (نه او بخواهد) به او خواهيم داد]، ولي «جعلنا له جهنّم يَصليها مَذموُماً مَدحُورا» اسراء/18؛ [در عالم آخرت دوزخ را نصيب او كنيم كه با نكوهش و مردودي به جهنّم درآيد.]

گروه دوم گاهي اهل دنيا و زماني اهل آخرتند: «و اخرون اعترفوا بذنوبهم خلطوا عَملاً صالحاً واخر سَيِّئاً» اين گروه به گناه خود اعتراف مي كنند كه زماني عمل صالح و گاهي فعل قبيح به جا آورده‎اند: «عسي الله أن يتوب عليهم إنّ الله غفور رحيم» توبه/102؛ [اميد باشد كه خداوند لطف خود را بر آنان منعطف كند كه البتّه خدا آمرزنده و مهربان است.]

گروه سوم خود و دنياي خود را فروخته و در راه رضاي خدا فقط آخرت را خريدەاند: «ومن النّاس من يشري نفسه ابتغاء مرضات الله» بقره/207 اين گروه پيكارگر و مجاهد در راه خدا شمرده شده‎اند: «فليقاتل في سبيل الله الّذين يشرون الحيوة الدّنيا بالاخرة» نساء/74؛ [آنان كه آخرت را به دنيا خريدند بايد در راه خدا پيكار كنند. اين گروه اهل آخرتند]: «ومن آراد الاخرة و سعي لها سَعيها و هو مُؤمن فأولئك كان سَعيهم مشكوراً» اسراء/19؛ كساني كه خواهان زندگي آخرت باشند و براي آن به اندازه طاقت خويش تلاش كنند، البته به شرط ايمان به خدا، كوشش آنان مقبول و داراي پاداش خواهند بود. خداوند هم گروه اوّل و هم گروه سوم را در اين راهي كه خود برگزيدەاند براي آزمون از مزاياي طبيعي و مواهب آن بهرەمند خواهد گردانيد، و گروه دوم كه تلفيقي از صالح و طالح دارند در حدّ خود امتحان مي شوند: «كلاًّ نُمِدّ هؤلاء وهؤلاء مِن عطاء ربّك وما كان عطاء ربّك محظوراً» اسراء/20؛ در عطا و بخشش خداوند ممنوعيت وجود ندارد. البته سعادتمند، فقط گروه سوم هستند كه امير مؤمنان(ع) در دعاي كميل از زبان آنان مي فرمايد: «وحالي في خدمتك سرمداً»؛ [همواره در خدمت خدا و به ياد او باشم.] قرآن با اشاره به حالات هر سه گروه فرمود: «وفي الاخرة عذابٌ شديد ومغفرةٌ من الله ورضوانٌ» حديد/20؛ [يعني در قيامت دوزخ است و آمرزش گناه كه با ورود به بهشت همراه خواهد بود و در مقام برين رضوان الهي]، گرچه جراحتي در انطباق پيام آيه با گروه‎هاي سه گانه مزبور وجود ندارد؛ ليكن قابل تطبيق خواهد بود.

---

: آية الله جوادي آملي
تفسير موضوعي قرآن ج 4 (معاد در قرآن)